SESİMİZ YAŞLANIR MI ?
Seneler çok çabuk geçiyor ve bizler senelerin nasıl geçtiğini anlamadan bir de geriye dönüp bakıyoruz ki geçirdiğimiz senelerin yorgunluğu üzerimize yavaş yavaş çökmeye başlamış. Uzun süre kullandığımız eşyaların yıpranması gibi bizim de vücudumuzda yıpranmalar başlamış.Geçen seneleri arar olmuşuz.Daha çabuk yorulmaya başlamışız,hekimlere çok seyrek gittiğimiz seneleri arar olmuşuz. Yıllar organlarımızı yıpratmaya başlamış.Helede gençliğimizde onlara iyi bakmamışsak vay halimize.
Acaba sesimizde bu yıpranmadan ya da başka bir deyişle oksidasyondan nasibini alır mı? Hiçbir hücremizin yaşlanmaya karşı koymaya direnişi olmadığı gibi; sesimizde bu yaşlanmadan nasibini alır. Ses telleri(kasları) hücreleri değişime uğrar.Yapılan araştırmalara göre kadın seslerinin yaşlandıkça kalınlaştığı tespit edilmiştir. Helede gençliğinde sigara içinler ve birde buna alkollü içkiyi ekleyenlerde bu kalınlaşma çok daha belirgindir.Erkeklerdeyse yaş ilerledikçe seslerin inceldiği tespit edilmiştir. Ergenlik çağına kadar kız ve erkeklerin sesi aynı çıkarken; 13-15 (onüç-onbeş) ergenliğe geçiş yaşlarında vücuttaki bir takım değişiklerle birlikte ikinci cinsiyet organı olan seste süratle değişikliğe uğrayarak ; erkeklerde iki buçuk oktavlık bir değişmeyle kalınlaşır.Sesin yaşla ilişkisinin en belirgin örneği ise çocuk ilk doğduğu zaman ilk çığlığı ile ortaya çıkan frekans ortalama 500 Hz iken bebek büyüdükçe ses kalınlaşarak bu frekans örneğin sekiz yaşında 275 Hz . kadar düşer.
Acaba insan sesinin yaşlanması önemlimidir ? diye bir soru sorduğumuzda ne cevap almalıyız. Bu sorunun cevabı EVET olmalıdır. İnsanı ifade etmenin en önemli özelliklerinden biri olan ses ve onu etkili kullanmamız iş hayatında her geçen gün daha önemli olmaktadır. Toplumlarda genç oranının her geçen gün azalması bunun yanında ölüm oranlarının uzaması ,insanların güzel sese olan ilgisi sesimizi her zaman ön plana çıkaracaktır.
Sesin yaşlanması gerçek yaşlanmayla paralel değildir.Başka faktörlerde söz konusudur.Bu faktörlerden birini yukarıda belirttim. Ayrıca hayatını sesiyle kazanan ses sanatçıları, spikerler , öğretmenler, tiyatro sanatçıları v.s. eğer seslerini gençliklerinde dikkatsiz ve yanlış kullanmışlarsa bu sesler sesin yaşlanmasına daha çabuk hizmet ederler.Sesin yaşlanmasını geciktirme olasımıdır? Yaşlandıkça tüm vücut fonksiyonları bozulmaya başlar.Bunların arasında kuvvet,sürat,dayanıklılık,denge,koordinasyon,sinir iletim hızı,kalp ve böbrek fonksiyonları önemlidir.Bağlar incelip zayıflar.Eklemlerin yumuşak hareketleri setleşir.Ses telleri (kasları) elastikiyetini kaybeder ve kolajen lifleri azaldığından incelir ve bozulur. Yaşlılardaki ses değişiklikleri buna bağlıdır. Ancak bu bozulma kişiden kişiye değişiklik gösterdiğinden ses yaşlanması şu yaşta olur diye bir tanı koymak zordur. Yaşlılar arasında sesin yapısı bakımından çok büyük farklılıklar yaşandığı için ; yaşlanmanın geciktirilebileceği düşüncesi ses bilimcileri arasında yaygındır. Yaşadığımız yıllar bize biyolojik yaşımızı göstermez.Yaşlanmak önüne geçilmez bir durumda olsa belirli bir yere kadar geciktirilebilir. Sesimizin yaşlanmasını geciktirmek içinse tıpkı bu işi meslek haline getiren ses sanatçıları özellikle de opera sanatçıları gibi ses egzersizleri yapmalıyız. Uzun bir tatil döneminden sonra yeni sezona başlayan bu sanatçılar uzun yaz tatili süresince seslerini kullanmadıkları için seslerini eski formlarına sokmak için epey uğraşırlar.Nefes egzersizleri yaparlar.Diyafram da gün geçtikçe yaşlanıp eski hassasiyetini kaybettiğinden ; diyafram çalışmaları da çok önemlidir. Ayrıca çok ufak tıbbi dokunuşlar da yapılabilir.Örneğin menopoza girmiş bir kadına östrojen vererek bir süre ses organındaki yapısal bozukluklara engel olunabilir.Yaşlandıkça sesimizin kalitesini bozan kişilik değişiklikleri,tiroid bezinin fonksiyon bozuklukları,sinir sistemi hastalıkları,tükürük bezinin daha az çalışmasına bağlı ağız kurulukları,diş eksilmeleri,işitme kaybı,yüksek tansiyon,diyabet,kansızlık ve eklemdeki kireçlenmeler ve bu hastalıkların bunların tedavisi için aldığımız ilaçların yan etkileri sesimizi olumsuz yönde etkiler. Dengeli beslenme , spor yapma ,ses ve diyafram egzersizleri kilomuza dikkat etmek ise sesimizin yıllarca genç kalmasını sağlar.
